آلمان یکی از صنعتیترین کشورهای اروپاست و در قلب این قاره قرار دارد که سالانه دانشجویان بسیاری به این کشور مهاجرت می کنند. از دلایل دیگری که متقاضیان تحصیل، کشور آلمان را انتخاب میکنند میتوان به کیفیت آموزش این کشور، بازار کار مناسب آلمان بعد از تحصیل ، تحصیل به زبان انگلیسی و آلمانی و… اشاره کرد. از طرفی دیگر اشخاصی که تحصیلات خود را در آلمان به پایان میرسانند میتوانند با یافتن کار در این کشور به سادگی برای دریافت ویزای کار آلمان و اقامت دائم واجد شرایط باشند . در این مقاله قصد داریم معرفی مختصری درباره زندگی و ادامه تحصیل در کشور آلمان ارائه دهیم تا دوستانی که قصد مهاجرت به این کشور را دارند با جزییاتی سیستم آموزشی، آشناییت مختصری پیدا نمایند.
انواع دانشگاه ها
مسئولیت نظام آموزشی در آلمان عموما بر عهده ایالات میباشد و دولت مرکزی در آن نقش جزئی بر عهده دارد. در آلمان انواع مختلفی از مراکز آموزش عالی وجود دارد. از جمله دانشگاه (University)، دانشگاه های علمی کاربردی (Fachhochschule) و مراکز آموزش عالی رشته های هنر که همگی در سیستم آموزشی آلمان معتبر و شناخته شده هستند. در حال حاضر حدود ۳۸۰ مرکز آموزش عالی با دو میلیون دانشجو در آلمان در حال فعالیت علمی می باشند. حدود ۱۲ درصد کل دانشجویان آلمان را دانشجویان خارجی تشکیل می‌دهند. در مراکز تحت عنوان University، تاکید بیشتر بر تحقیق و پژوهش میباشد، هر چند مراکز دانشگاهی وجود دارند که رشته های مهندسی را تدریس میکنند و به طبع ارتباط نزدیکی با دنیای کار و صنعت دارند. مراکز آموزش عالی آلمان تحت عنوان Fachhochschule در واقع دانشگاه‌هایی هستند که تاکید بیشتری بر روی جنبه کاربردی و عملی رشته های تحصیلی دارند و بیشتر رشته های مهندسی، اقتصادی و مالی را ارایه میکنند. بدیهی است فارغ التحصیلان این نوع از دانشگاه‌ها، آینده شغلی بسیار خوبی دارند و در حال حاضر بسیاری از کارفرماها، فارغ التحصیلان Fachhochschule ها را به فارغ التحصیلان University ها ترجیح می‌دهند.
Technical University of Munich
مقاطع دانشگاهی
مقاطع تحصیلی دانشگاهی آلمان هم شامل لیسانس (Bachelor) ، فوق لیسانس (Master) و دکتری و فوق دکتری میباشد. دوره ی لیسانس بر خلاف دانشگاه‌های ایران، معمولا ۶ ترم طول میکشد. دوره فوق لیسانس هم بین ۲ الی ۴ ترم ، بعد از Master هم دوره دکتری و یا همان Promotion قرار دارد این دوره هم با توجه به رشته تحصیلی ۲ الی ۵ سال به طول می‌انجامد. در مقطع لیسانس زبان آلمانیست، اما در مقطع فوق لیسانس و دکتری امکان تحصیل به هر دو زبان وجود دارد. از طرفی اعتبار و امکانات بالای دانشگاه های آلمان و از طرف دیگر مخارج بسیار اندک تحصیل در آلمان، باعث شده به خصوص در سال¬های اخیر از کشورهای مختلف برای ادامه تحصیل متقاضیان جذب آلمان شوند. باید این نکته را نیز اضافه کرد که اخذ ویزای تحصیلی آلمان هم نسبت به بسیاری از کشورها راحت تر و سریعتر اتفاق می‌افتد.
مدارک تحصیلی آلمان در لیسانس به ۲ دسته B.Sc مخصوص رشته های علوم پایه و مهندسی و B.A مخصوص علوم انسانی و در در مقطع فوق لیسانس هم به M.Scمخصوص رشته های علوم پایه و مهندسی و مخصوص علوم انسانی M.A تقسیم میشود.در مقطع فوق¬لیسانس گرایشهای متنوع تری نسبت به لیسانس ارایه میشود. همچنین تعداد رشته های ارایه شده به زبان انگلیسی به شکل چشمگیری نسبت به دوره لیسانس افزایش میابد.
معمولا دانشجویان دکتری حقوق ماهیانه دریافت میکنند. البته اخذ پذیرش در مقطع دکتری در آلمان کار ساده‌ای نیست، زیرا باید در ابتدا یک استاد راهنما پیدا کرد که در حوزه‌ی تحقیقاتی شما دارای پروژه است و شما باید وی را مجاب کنید که می‌توانید او را در پیشبرد پروژه‌هایش کمک کنید. این پروسه معمولا کمی طول میکشد، بخصوص اگر شما از خارج از آلمان به دنبال موقعیت دکتری در آلمان باشید.
زبان موردنیاز تحصیل
تحصیل در فوق لیسانس نیز کاملا رایگان است و داشتن مدرک TOEFL و یا IELTS برای رشته های انگلیسی زبان با نمرهی مورد نیاز دانشگاه مورد نظر الزامیست. برای رشته‌هایی هم که به آلمانی ارائه می‌شوند، باید حداقل در ایران تا سطح B1 آلمانی پیش رفت و سپس در کلاس‌های زبان دانشگاه تا سطح DSH شرکت کرد تا مجوز شرکت در کلاس‌های درسی دانشگاه در مقطع فوق لیسانس به متقاضی داده شود. با اتمام این مقطع مدرک M.Sc به فارغ التحصیلان رشته مهندسی یا علوم پایه و مدرک M.A به فارغ التحصیلان رشته‌های علوم اجتماعی و انسانی داده میشود. بعد از اتمام فوق لیسانس در آلمان، دانشجو می‌تواند وارد بازار کار شود و یا برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری اقدام کند.
نحوه تبدیل نمرات
از موضوعات مهمی که برای تخمین شانس پذیرش وجود دارد معدل دانشجویان میباشد که تفاوتی با سیستم نمره دهی دانشگاه‌های ایران دارد. در سیستم نمره دهی آلمان نمرات در بازه ۱ تا ۶ داده میشود و در این بازه ۱ بهترین نمره و ۶ بدترین نمره است و البته کمترین نمره مورد نیاز برای پاس کردن یک درس ۴ است. همچنین اکثر دانشگاه
های آلمان نمره۲.۵ و یا بهتر از آن را شرط ورود هر متقاضی به آن دانشگاه اعلام میکنند.
فرمول زیر نحوه تبدیل نمرات و یا معدل را به معادل آن در دانشگاه های آلمان بیان میکند که برای تمام دانشجویانی که خارج از سیستم آموزشی آلمان تحصیل کردهاند قابل استفاده است:
A=3*[(x-y)/(x-z)]+1
A نمره معادل در سیستم آلمان
X بیشترین نمره قابل کسب
Y نمره یا معدل متقاضی
Z کمترین نمره ای که منجر به پاس کردن یک درس می‌گردد
مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان DAAD
مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان که آلمانی Deutscher Akademischer Austauschdienst بزرگترین سازمان حمایتی آلمان در حوزه همکاری‌های دانشگاهی بین‌المللی است. مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان پل ارتباطی بین دانشگاه‌های آلمان و دانشگاه و مؤسسات آموزش عالی خارج از آلمان می باشد. از جمله اهداف این مؤسسه در اختیار قراردادن اطلاعات در خصوص سیستم آموزشی آلمان، تحصیل و تحقیقات در آلمان برای علاقه مندان به تحصیل و پژوهش در آلمان میباشد. مؤسسه DAAD با ارائه برخی برنامه‌های بورسی تحصیلی، سعی در حمایت دانش‌پژوهان جوان از سرتاسر دنیا دارد. یکی دیگر از فعالیت های این مجموعه بزرگ، ارائه مشاوره در حوزه بین المللی کردن حوزه‌های مختلف علمی و پژوهشی و ایجاد ارتباط بین دانشگاه‌ها و دانشجویان، اساتید و محققان آلمانی با سایر دانشگاه های خارج از آلمان میباشد.
مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان در سال‌های میان دو جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم با هدف ارائه تسهیلاتی برای ادامه تحصیل دانشجویان آلمانی در آمریکا تأسیس شد و امروزه DAAD نه به عنوان یک نهاد تولیدکننده علم، بلکه بیشتر به عنوان یک نهاد تسهیل‌گر با هدف ایجاد شرایط برای مبادلات علمی در سطح بین‌المللی به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد.
بودجه DAAD برای مثال عمدتا از منابع عمومی و همچنین حمایت‌های اشخاص و سازمان‌های خصوصی تأمین میشود. منابع تأمین بودجه DAAD در سال ۲۰۱۶:
وزارت امور خارجه ۱۸۶.۷ میلیون یورو
وزارت آموزش و پژوهش ۱۲۶.۹ میلیون یورو
وزارت همکاری های اقتصادی و توسعه ۵۰.۷ میلیون یورو
اتحادیه اروپا ۱۰۲ میلیون یورو
بقیه ۳۴ میلیون یورو
بودجه کل در سال ۲۰۱۶، ۵۰۰.۳ میلیون یورو
دفتر موسسه تبادلات آکادمیک آلمان در تهران
بر اساس گفته موسسه تبادلات آکادمیک آلمان در تهران، هدف از تاسیس این موسسه در ایران حمایت از تبادلات آکامیک آلمان و ایران می باشد. از دیگر اهداف این موسسه میتوان به نکات زیر اشاره کرد
مشاوره در همه زمینه های آکادمیک از جمله تحصیل و تحقیقات در آلمان
برگزاری سمینارهای مختلف در خصوص تحصیل و تحقیقات در آلمان و روابط دانشگاهی بین ایران و آلمان در دفتر دآآد و همچنین در دانشگاه های مختلف ایران
طلاع رسانی در خصوص برنامه های بورس مؤسسه دآآد ( DAAD ) و دیگرمراکز ارائه دهنده بورس های تحصیلی تحقیقاتی (همانند بنیاد الکساندر فون هومبولت AvH ) برای دانشجویان و اساتید دانشگاه
توسعه ی روابط بین دانشگاهی بین ایران و آلمان با همکاری با همکارانمان در ایران، دانشگاه ها و مراکز علمی پژوهشی
ارتباط با فارغ التحصیلان ایرانی دانشگاه های آلمان و افراد توانمند و علاقه مند برای گسترش روابط علمی دو کشور
علاوه بر این اطلاع رسانی و ایجاد ارتباط با دانشجویان و اساتید آلمانی در ایران
دفتر DAAD در حال حاضر به خاطر حجم درخواست‌ها و تماس‌های تلفنی امکان مشاوره به صورت حضوری ندارد، در موارد خاص می‌توانید از طریق ایمیل درخواست خود مبنی بر مشاوره حضوری و کسب اطلاعات در مورد تحصیل و تحقیقات در آلمان، می‌توانید سؤالات خود را مطرح فرمایید. اطلاعات این دفتر به شرح زیر می باشد
