سرنوشت ماهواره دوستی چه شد؟

۱۴ بهمن ماه، در مراسم روز فناوری فضایی اعلام شد که ماهواره دوستی در آینده‌ای نزدیک به فضا ارسال خواهد شد اما در روزهای اخیر حواشی و شایعات مرتبط به این ماهواره و موفق یا ناموفق بودن فرایند پرتاب آن، بحث محافل علاقمندان به علم فضایی و همچنین کاربران شبکه‌های اجتماعی بوده است.

۱۵ بهمن ماه، وزیر ارتباطات بعد از اعلام خبر آمادگی پرتاب ماهواره دوستی، اذعان داشت برای راه‌اندازی این ماهواره منتظر نظر نهایی وزارت دفاع هستند: «ما در تهیه تصاویر ماهواره‌ای با محدودیت‌هایی مواجه هستیم و چاره‌ای نداریم جز این‌که روی پای خود بایستیم. جوانان ما دستاوردهایی در تولید ماهواره داشتند و ماهواره‌های مختلفی را تهیه کردند.

اما خبر خوب قبلی وزیر درباره پرتاب ماهواره پیام تبدیل به خبر نه چندان خوبی شد چرا که «پیام» نتوانست در مدار قرار بگیرد.

«دیوید شمِرلِر»، محقق ارشد پژوهشی از موسسه مطالعات بین المللی میدلبری که این تصاویر را تحلیل کرده معتقد است: احتمالاً راکت با موفقیت پرتاب شده اما ایران این موضوع را اعلام نکرده و در طول پرواز مشکلی برای ماهواره پیش آمده است. به عقیده او به نظر می رسد در نهایت قرار دادن ماهواره در مدار شکست خورده است. مایکل اللمن، یکی از اعضای ارشد دفاع موشکی در موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک آمریکا نیز در مصاحبه خبری خود اعلام کرد تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که این موشک تنها ده ثانیه پرواز کرده است.

یک هفته بعد از انتشار این خبر، نیویورک تایمز گزارشی تفصیلی‌تر منتشر کرد و در آن مدعی شد که آمریکا در برنامه‌های پرتاب ماهواره و موشک ایران اختلال ایجاد می‌کند. این روزنامه مدعی شد که این اطلاعات را از مقام‌های سابق و فعلی دولت آمریکا به دست آورده که به این روزنامه گفته‌اند این عملیات سری بخشی از تلاش آمریکا برای تضعیف نظامی ایران و ضربه به اقتصاد این کشور است.

باید بدانید که ترامپ نیز چند ماه قبل فرمان تشکیل فرماندهی فضایی را صادر کرده بود و قصد داشت تا سال ۲۰۲۰ نیروی فضایی جدیدی ایجاد کند. رئیس جمهور ایالات متحده در این باره گفته بود که می خواهد «هر نوع حمله موشکی به اهداف آمریکایی شناسایی و نابود شود؛ چه قبل یا بعد از پرتاب.» به گفته او مجموعه ای از سنسورها و رهگیرها، موشک هایی که از دولت هایی از جمله کره شمالی می آیند را سرنگون می کنند. برخی از منابع خبری ادعا می‌کنند که این برنامه جدید ترامپ و گزارش نیویورک تایمز دلالت بر این دارد که حدسیات مبتنی بر خرابکاری آمریکا در پروژه موشکی ایران بعید نیست؛ این شایعات وقتی قوت می‌گیرند که وزیر امور خارجه کشورمان نیز آنها را تایید می‌کند.با این وجود اخبار ماهواره دوستی زمانی پیچیده‌تر می‌شود که یادمان بیاید چند روز قبل از اظهارات وزیر امور خارجه کشورمان، سردار قاسم تقی‌زاده، جانشین وزیر دفاع گفته بود که ماهواره دوستی با موفقیت پرتاب شده و در مدار هم قرار گرفته است. او صبح روز ۱۸ بهمن ماه در آیین یادواره ۲۶۸ شهید شهرستان بردسیر خبر داد که تا چهار ماه آینده ماهواره مخابراتی طلوع نیز در مدار قرار خواهد گرفت.

محمدجواد جهرمی نیز در توییتی مبهم به کاربری که درباره ماهواره از او سوال کرده، پاسخی داده که این کلاف سردرگم را پیچیده‌تر می‌کند: «پاسخگو بودم، سکوت دوست داشتند».

برخی منابع خبری مدعی هستند که ویروسی شبیه به ویروس «استاکس‌ نت» در سیستم‌های این ماهواره نفوذ و در آن اختلال ایجاد کرده است و عده‌ای دیگر هم خبر از پرتاب موفقیت آمیز این ماهواره می‌دهند. هنوز مشخص نیست که دقیقا چه اتفاقی برای ماهواره دوستی رخ داده اما آنچه مسلم است این است که سکوت رسانه‌ای در برابر آن راه حل درستی نیست و باید صبر کرد و دید که واکنش دولتمردان و مقامات کشوری درباره دادن پاره‌ای بیشتر از توضیحات درباره ماهواره دوستی چه خواهد بود.