نگارش بیان مساله

محقق در مرحله بیان مسئله آماده مى شود مسئله را آنطور که یافته است تعریف نموده و اهداف تحقیق خود را بیان نماید. این مطالب در بخش تعریف مسئله تحقیق قرار می گیرد. آنچه دراین بخش آورده مى شود به ماهیت و اندازهٔ تحقیق بستگى دارد و ممکن است از یک بند تا چندین صفحه را شامل شود. در بیان مسئله و تعریف آن باید به نکات زیر توجه کرد:

• • صورت مسئله باید به شکل سؤالى نوشته شود و از بیان آن بصورت عبارت کلى یا جملات خبرى خوددارى گردد؛ نگارش بصورت سؤالى باعث جلب توجه به مجهول و تلاش براى معلوم کردن آن مى شود؛
  • مسئله باید بطور واضح تعریف شود و از کاربرد واژگان و اصطلاحات مبهم و دوپهلو خوددارى شود. همچنین، از بیان اصطلاحات و توضیحات تکرارى میبایست پرهیز کرد تا اصل بر اختصار توأم با وضوح و روشنى مسئله باشد.

• از کاربرد اصطلاحات و واژگان ارزشى خوددارى شود. محقق در بیان مسئله نباید به داورى بپردازد یا اقدام به کاربرد واژه هایى کند که واقعیت را منعکس ننموده یا باعث غلو مى شود کند. همچنین از کاربرد القاب و عبارات تکریمى بى مورد یا توهین آمیز باید خوددارى شود.
• اصطلاحات و مفاهیم اختصاصى و تخصصّى باید تعریف شود. اصولاً هر مسئله تحقیقى و هر موضوعى به دلیل وابستگى به حوزهٔ خاص معرفتى داراى واژگان، اصطلاحات و مفاهیمى تخصصّى و اختصاصى است که میبایست به جهت رفع ابهام خواننده به دقت تعریف شود. بعلاوه محقق باید باور کند که بسیاری از مفاهیمى که او مى داند و اختصاصى اوست ممکن است دیگران – حتى هم رشته اى هایش – ندانند؛ به همین جهت باید مسئله را از زاویه دید دیگران ببیند و اصطلاحات و مفاهیم نامأنوس یا مبهم تعریف گردند.
• سؤالات ویژه تحقیق باید نوشته شود. به منظور جهت گیرى بهتر تحقیق، محقق مى تواند سؤال اصلى تحقیق یا سؤال مادر را خرد کرده، از درون آن سؤال ویژه و اختصاصى را استخراج کند. این سؤالات ناظر بر هر یک از ابعاد مسئله یا متغیرهاى توصیفى یا علّى تهیه مى شوند؛ یعنى محقق مى تواند به تعداد ابعاد و متغیرهاى مستقل یا به تعداد متغیرهاى توصیفى سؤال ویژهٔ تحقیق مطرح کند.