پیشرفت نظریه حسابداری بر مبنای آموزه های اسلامی: نگاهی بر اصول عدل و احسان

چکیده

برتری حسابداری بر مبنای اصول اسلامی این می باشد که نه تنها در ارتباط با ارزش بلکه در مورد مکانیسم پاسخگویی درونی آن می باشد. معمولا حسابداری می بایست قادر باشد تا نقش هایی را همچون حفظ منافع، تایید حقایق و دیدگاه عادلانه ای از کسب و کار ایفا کرده، و حس پاسخگویی و فراهم کردن اطلاعات معقول برای تصمیم گیری موفق برای تمام سهامداران را ایجاد کند. در این زمینه، سه موضوع اصلی در ارتباط با سیستم کنونی مشخص کردن استانداردهای حسابداری وجود دارد. این ها فشارهای بی موردی از طرف گروه های خاصی در تنظیم این استانداردها می باشند که نقش مالکان در تنظیم این استانداردها و انعطاف پذیری/ تفکیک در بکارگیری این استانداردها کم بوده و منجر به ذهنی شدن آن ها می گردد. چنین مواردی منجر به ارزش گذاری غلط معاملات اقتصادی شده، و منتهی به بالا رفتن انزوای مدیریتی گشته که در نهایت موضوعات نظارتی شرکت همچون گزارش مالی غلط، مدیریت درآمد و محدود کردن قابلیت تصمیم گیری سهامداران را منجر می گردد. به منظور غلبه بر این شرایط، نیاز مبرمی وجود دارد تا نظریه حسابداری را به گونه ای تغییر دهیم که وقتی ان را عملا پیاده می کنیم، نقش های مربوطه ان نیز که در اینجا به بحث گذاشته شد، اجرایی گردد. بهترین روش برای اصلاح این موقعیت، ایجاد نظریه حسابداری جدید بر مبنای دستورات الهی می باشد. در این زمینه، اصول اسلامی امانت، شهادت، شورا، و بیع می تواند مبنای محکمی را برای نظریه حسابداری جدید ایجاد کند. در اسلام مفهوم عدل و احسان به عنوان اصول هدایت کننده و پیشتاز می باشند. در این مقاله، تلاش صورت گرفته است تا نگاهی بیاندازیم که چگونه این دو مفهوم می تواند در نظریه حسابداری کاربرد داشته باشد.

Abstract

The beauty of accounting based on Islamic principles is that it not only deals with the valuation but also deals with an inbuilt accountability mechanism. Generally the accounting should be able to perform roles like keeping safe custody of interests, certifying true and fair view of business, enabling accountability and providing reliable information for successful decision making to all the stakeholders. In this context there are three main issues with respect to present system of setting accounting standards. These are undue pressures of certain groups in setting these standards, no role of owners in setting these standards, and flexibility/discretion in applying these standards which may lead to subjectivity. These may results in incorrect valuation of business transactions, increasing management discretion which in return will increase corporate governance issues including incorrect financial reporting, earning management and limiting decision making ability of the stakeholders. In order to overcome to this situation there is an urgent need to revamp the accounting theory in such a way that when it is put into practice it performs its due role as being, discussed here. The best way to correct this situation is to develop a new accounting theory based on Divine guidance. In this background, the Islamic principles of “Amanah” (Custody) (Amer2007), “Shahadat” (Testimony), (Amer, 2008) “Shura” (Counseling) (Amer, 2012) and settlement in “Bay” (business transaction) (Amer, 2013) can lay down a solid foundation for a new accounting theory. In Islam the concept of AI-Adl and AI-Ihsan are leading and guiding principles. In this paper an effort has been made to look into that how these two concepts can be applied to accounting theory.